Ondervoeding ontstaat wanneer je te weinig of niet de juiste voedingsstoffen binnenkrijgt. Dat kan gebeuren doordat je te weinig eet. Een andere oorzaak kan zijn dat het lichaam de voedingsstoffen niet goed opneemt. Dit kan leiden tot gewichtsverlies, afwijkende groei, vermoeidheid, verlies van spiermassa en een lage weerstand.
Bij ouderen komt ondervoeding vaker voor dan je denkt. Zo’n 35% van de ouderen die zorg nodig hebben, is ondervoed. Ze krijgen vaak te weinig voeding binnen door verminderde eetlust. Oorzaken van ondervoeding kunnen zijn: ziekte, een slechte eetlust, problemen met kauwen of slikken, eenzaamheid of moeite met koken. Ook de mensen die herstellen van een operatie of chronisch ziek zijn, hebben een hoger risico op ondervoeding. Het is belangrijk om ondervoeding op tijd te herkennen.
Herken jij de signalen van ondervoeding?
In het ziekenhuis komen we vaak patiënten tegen die ondervoed zijn. Daarom stellen we vragen over ondervoeding bij opname. Wanneer hier een hoge score uitkomt, bieden we patiënten automatisch een energie- en eiwitverrijkt dieet aan. Ook als tussendoortje krijgen zij een eiwitrijk product.
Vooral bij (chronische) ziekte of ziekten zoals een infectie, COPD, dementie, ouderdom, hartfalen, kanker of Parkinson is het belangrijk om alert te zijn op ondervoeding. Je kunt ondervoeding bij iemand in je omgeving bijvoorbeeld herkennen aan:
• Loszittende kleding of een ruim horloge
• Verminderde eetlust
• Afgenomen energie
• Ingevallen gezicht
• Het gewicht neemt onbedoeld af
• Eten en drinken blijft langer staan of kost meer tijd om te nuttigen
Herken je thuis de signalen van ondervoeding? Twijfel niet om contact op te nemen met de huisarts of een diëtist. Zij kunnen helpen.
Praktische tips tegen ondervoeding
• Kies eiwitrijke producten. Denk aan melk, kaas, eieren, vlees, vis, gevogelte, noten, peulvruchten en sojaproducten. Eiwitten helpen je spieren sterk te houden.
• Voeg energie toe: gebruik bijvoorbeeld volle melkproducten, olie, boter, noten of zaden om extra energie binnen te krijgen zonder grote hoeveelheden te hoeven eten.
• Eet gevarieerd en regelmatig: zorg voor 3 tot 6 maaltijden per dag met voldoende afwisseling. Kleine porties verspreid over de dag gaan soms makkelijker dan drie grote maaltijden.
• Beweeg regelmatig: lichte beweging, zoals wandelen of rek- en strekoefeningen, helpt de spierkracht te behouden en hierdoor krijg je meer eetlust.
• Ga in gesprek: bespreek samen wat jijzelf of je naaste nodig heeft om beter te eten.
• Vraag om hulp: denk aan maaltijdservices of hulp bij het boodschappen doen en schakel eventueel een diëtist in voor passende begeleiding.
• Samen eten: Eten in gezelschap of een praatje maken tijdens het eten kan de eetlust verhogen.
Wil je weten of jij of iemand in jouwomgeving risico loopt op ondervoeding?
Doe dan de zelftest op www.goedgevoedouderworden.nl/test-uzelf.
Nuttige links:
Ondervoed in het ziekenhuis – Voeding & Beweging.NU
Home – Goed gevoed ouder worden
Waarom horen goed eten en bewegen bij elkaar?
Recepten
Eiwitrijke recepten | Voedingscentrum
Recepten met medische drinkvoeding via Mediq | Mediq
Recepten (drinkvoeding Nutricia)