Waar voor de meeste mensen de komst van de lente na een grauwe winter niet snel genoeg kan komen, slaat menig hooikoortspatiënt deze liever over. Want allergie veroorzaakt door pollen van bomen komt in Nederland veel voor. Is het mogelijk om de allergie voor boompollen te sturen door bewuster te kijken naar welke bomen wel of niet worden aangeplant? Een samenwerking tussen het Reinier de Graaf ziekenhuis en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) geeft hier antwoord op door middel van het zogenoemde Bomenkompas.
De pollenkorrels van bomen bevatten meestal meerdere eiwitten die allergische reacties veroorzaken. De verschillende eiwitten en de specifieke allergische reacties die zij veroorzaken zijn de afgelopen jaren steeds beter in kaart gebracht. Door klimaatverandering wordt het in de zomer steeds warmer, met name in bebouwde gebieden. Het planten van bomen helpt tegen opwarming tijdens warme dagen en geeft een betere leefomgeving voor bewoners in steden. Maar er is nog weinig bekend over welke bomen voor problemen kunnen zorgen bij hooikoortspatiënten. Daarvoor biedt het Bomenkompas nu een uitkomst.
“Het is belangrijk dat bij nieuwe aanplant van bomen in de stad en in bossen zo min mogelijk bomen worden geplant die een hoog risico op een allergische reactie geven.”
Lijst met veelvoorkomende bomen
Het Bomenkompas laat zien welke bomen veel pollen die allergische reacties veroorzaken produceren en welke bomen deze pollen niet of nauwelijks produceren. Het Bomenkompas is tot stand gekomen door onderzoek van senior researcher bij de afdeling Longziekten van het LUMC Letty de Weger, allergoloog bij Reinier de Graaf Hans de Groot en medisch immunoloog uit het Reinier Haga Medisch Diagnostisch Centrum (RHMDC) Liesbeth Bakker-Jonges.
De onderzoekers hebben een lijst opgesteld van de meest voorkomende bomen in Nederland. Vervolgens is van deze bomen onderzoek gedaan naar in hoeverre hun pollen allergische reacties oproepen. Daarnaast is bij ongeveer 250 patiënten die de afgelopen jaren de Allergologiepolikliniek van Reinier de Graaf hebben bezocht de gevoeligheid voor de verschillende pollen onderzocht. Ook is de aanwezigheid van deze pollen in Nederland gemeten. Uit de combinatie van deze resultaten zijn bomen in vier verschillende klassen ingedeeld op basis van het produceren van pollen die allergische reacties veroorzaken: niet of zwak, matig, sterk en zeer sterk. Deze indeling kan gebruikt worden bij de besluitvorming voor het aanplanten van bomen.
Het advies vanuit het Bomenkompas is om aanplant van bomen die veel pollen produceren die allergische reacties oproepen niet op druk bezochte plaatsen te planten. En zeker niet om deze in grote aantallen bij elkaar te plaatsen. De onderzoekers hopen dat door brede verspreiding van het Bomenkompas de aanplant van groen in bebouwde gebieden beter gestuurd kan worden, zodat hooikoortspatiënten zo goed mogelijk de pollenperiode door kunnen komen.
In Nederland heeft ongeveer 20 procent van de mensen last van hooikoortsklachten. Zodra de eerste bomen, grassen en/of kruiden uitlopen, begint voor hen het seizoen van de loopneus, jeukende ogen en benauwdheid. Hans de Groot, allergoloog van Reinier de Graaf: “Het zoveel mogelijk vermijden van de stoffen die allergische klachten veroorzaken helpt, maar in het geval van pollen is dat erg moeilijk. Het is daarom belangrijk dat bij nieuwe aanplant van bomen in de stad en in bossen zo min mogelijk bomen worden geplant die een hoog risico op een allergische reactie geven.”
Ook interessant
Allergoloog Hans de Groot vertelt in Nieuwsuur over hooikoortspiek