Door de huidige druk op de zorg en het toenemende aantal ouderen is het voorkomen van ziektes nog belangrijker. Zo blijkt nierfalen vaak een welvaartsziekte te zijn en kan preventie een rol spelen om de kans op nierschade te verkleinen.
Nefroloog Bas Huisman, medisch coördinator van onze dialyseafdeling legt uit: “Mensen met overgewicht, een hoge bloeddruk en rokers hebben een grotere kans op nierschade. Pas als je nieren nog maar zo’n 20 procent functioneren, krijg je klachten. Onze patiënten hebben dus vaak al een lage nierfunctie als zij hier komen. Als de nierfunctie het laat afweten, kijken we of deze kan worden overgenomen door niertransplantatie of dialyse.”
In Nederland leven zo’n 18.000 mensen die een nierfunctie vervangende behandeling nodig hebben. Ongeveer 12.000 mensen kregen vorig jaar een nieuwe nier en 6.000 mensen dialysebehandeling. Bas: “De levensverwachting van een dialysepatiënt is vaak ernstig beperkt. Dialysepatiënten zijn wekelijks zo’n 16 uur bezig met hun behandeling en hebben vaak last van vermoeidheid, spierkrampen en slaapproblemen.”
Meneer Van Horzen (79) is dialysepatiënt. “Ik ben altijd fit en actief geweest. Ik doe aan tennis en ben sinds kort ook lid van de sportschool. In 2011 kwam ik in het Reinier de Graaf ziekenhuis terecht en bleek mijn bloeddruk ongemerkt veel te hoog, waardoor mijn nierfunctie was aangetast. Ik kreeg medicatie om mijn hoge bloeddruk te dempen en kwam regelmatig voor controle. Die hoge bloeddruk bleek echt een sluipmoordenaar. Hoewel ik fysiek amper iets merkte, bleek mijn nierschade uiteindelijk zo groot dat ik dialyse nodig had.“
Inmiddels komt de heer van Horzen al meer dan een jaar drie ochtenden per week naar het ziekenhuis voor zijn dialysebehandeling. “Dat gaat eigenlijk prima. Ik moet wel vroeg op om hier op tijd te zijn met de taxi, maar na de behandeling ben ik gelukkig niet moe. Alles is goed geregeld en de dialyseverpleegkundigen doen hun werk goed. Zij zijn heel informatief en leggen alles uit wat ze doen. Meestal lees ik tijdens het dialyseren een goed boek.”
Transplantatie
Inmiddels staat meneer Van Horzen op de transplantatielijst voor een nieuwe nier, waarvoor hij dankbaar is. “Ook al word ik bijna 80, mijn basisconditie is nog goed. Dit maakt mij geschikt voor een donornier. Met een nieuwe nier krijg ik mijn vrijheid weer terug.”
Bas: “Met zijn leeftijd en goede conditie is deze meneer wel een uitzondering. De gemiddelde leeftijd waarop patiënten een niertransplantatie krijgen is 58 jaar. Maar er zijn veel factoren die bepalen of een patiënt geschikt is voor een transplantatie. Bovendien is er een wachtlijst, hoewel ik merk dat steeds meer patiënten een nier krijgen van een familielid of bekende.”
Preventie
Volgens nefroloog Bas Huisman kun je zelf veel doen om de kans op nierschade te verkleinen:
- Gezonde voeding met zo min mogelijk suiker en zout.
- Niet roken.
- Voldoende bewegen.
- Opletten met ontstekingsremmende medicatie zoals ibuprofen.
- Als je ouder wordt, laat je urine dan checken op eiwit en meet regelmatig de bloeddruk.
- Wees alert als er nierziekten in de familie zitten